Το πάρκο Τρίτση αποτελεί το μεγαλύτερο πάρκο των Βαλκανίων με έκταση 2.500 στρεμμάτων. Από αυτά, τα περισσότερα είναι καταπατημένα για κερδοσκοπικούς σκοπούς. Ο κατακερματισμός του πάρκου σε «ζώνες εκμετάλλευσης», που ορισμένες από αυτές είναι και περιφραγμένες, έχει οδηγήσει στο να βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του στα χέρια ιδιωτικών ιδιοκτητών (π.χ. Σερπιέρης), εμπορικών κέντρων (βλ. escape) και έρμαιο λεηλασίας και εκμετάλλευσης από τις δημοτικές αρχές. Η τοπική κοινωνία καθώς και οι επισκέπτες του πάρκου απ’ όλη την Αττική είτε δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά τα σημεία τα οποία είναι κλειστά, είτε η μόνη που τους επιτρέπεται είναι αυτή του καταναλωτή.
Το τμήμα του πάρκου που παραμένει δημόσιο και ελεύθερο στην πρόσβαση (γύρω στα 1000 στρέμματα) χρόνο με τον χρόνο συρρικνώνεται, περιφράσσεται και απειλείται από την συνεχή εμπορευματοποίηση. Βρίσκεται ρημαγμένο από τις πολιτικές των τοπικών και περιφερειακών αρχών και παραδομένο σε επιχειρηματικές ορέξεις που επιτείνουν την εγκατάλειψη του και το μετατρέπουν σε επενδυτικό φιλέτο ιδιωτικών συμφερόντων και εμπορευματικής χρήσης, με τα όποια έργα συντήρησης και καλλωπισμού να γίνονται μονάχα για την εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού.
Το πάρκο Τρίτση όμως δεν είναι μόνο ένα μεγάλο από χωροταξικής άποψης πάρκο υπό λεηλασία και διαρκή συρρίκνωση. Είναι ένας ανεκτίμητος φυσικός πλούτος μέσα στον αστικό ιστό. Η υπεράσπιση του είναι υπόθεση όλων των κατοίκων των περιοχών και των ανθρώπων που το επισκέπτονται. Η εικόνα του πάρκου έτσι όπως το γνωρίζουμε με την διάλυση των υγροβιότοπων, την απειλή της άγριας και σπάνιας πανίδας, την εμπορευματοποίηση και τις περιφράξεις δεν έχει καμία σχέση με αυτή που θα μπορούσε και θα έπρεπε να έχει. Άλλωστε το μεγάλο μέρος του πάρκου που παραμένει κλειστό για λογαριασμό των σύγχρονων καπιταλιστών τσιφλικάδων δεν το έχουμε ακόμα καν γνωρίσει.
Τον Δεκέμβριο του 2021, όταν δημοσιεύαμε για πρώτη φορά την πρότασή μας για το πάρκο Τρίτση, γράφαμε ότι «δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε πόσα σχέδια οικονομικής εκμετάλλευσης του πάρκου θα δρομολογηθούν και θα υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα, ολοκληρώνοντας την καταστροφή του». Η φαντασία δεν άργησε να γίνει πραγματικότητα. Πέρυσι, η Περιφέρεια Αττικής και ο Φορέας διαχείρισης του Πάρκου Τρίτση παρουσίασαν τα νέα τους σχέδια για την διαμόρφωση του Πάρκου Τρίτση σε ένα “πρότυπο περιβαλλοντικό πάρκο”. Μελετώντας κανείς τους βασικούς άξονες αυτού του σχεδιασμού εύκολα κατανοεί ότι προσομοιάζει περισσότερο σε σχεδιασμό για εμπορικό κέντρο και επέκταση της εμπορικής λεηλασίας του πάρκου. Το νέο αυτό πλάνο εκμετάλλευσης προβλέπει τον τεμαχισμό του πάρκου, σε “8 ζώνες” και την απόδοση διαφορετικών και εν πολλοίς επιχειρηματικών λειτουργιών, σε κάθε μια από αυτές. Συγκεκριμένα, σχεδιάζεται η δημιουργία εμπορικού δρόμου κατά μήκος του κεντρικού καναλιού που δεξιά και αριστερά θα περικλείεται από εμπορικά καταστήματα, αγορές και καταστήματα εστίασης, η δημιουργία ξενοδοχείων δενδρόσπιτων προς ενοικίαση, νέες υπαίθριες αγορές, νέες κτηριακές εγκαταστάσεις και περαιτέρω τσιμεντοποίηση του πάρκου ακόμη και στην περιοχή της δασικής του έκτασης κ.α.
Απέναντι σε αυτά τα σχέδια, ως συλλογικότητα αναλάβαμε μια σειρά πρωτοβουλιών, όπως την πραγματοποίηση συγκέντρωσης έξω από τα γραφεία του φορέα διαχείρισης του πάρκου Τρίτση, αλλά και την διεξαγωγή μιας καμπάνιας δράσεων για την όσο πιο πλατιά ενημέρωση των κατοίκων των Αγίων Αναργύρων, του Ιλίου, του Καματερού και των γύρω περιοχών. Καλέσαμε σε επαγρύπνηση ενόψει της αρχής των καταστροφικών έργων καθώς και σε μαζική αντίσταση, για να φρενάρουμε συλλογικά τις ορέξεις κράτους, κυβέρνησης και μεγαλοεπιχειρηματιών. Δεν μείναμε όμως μόνο σ’ αυτά. Παράλληλα με τις δράσεις, επιχειρήσαμε να διαδώσουμε και την δική μας πρόταση για την αξιοποίηση και την διαχείριση του Πάρκου Τρίτση με γνώμονα και προς όφελος των κοινωνικών αναγκών. Γιατί δεν αρκεί μόνο να λέμε «όχι» και δεν αρκεί μόνο η άμυνα και ο αγώνας οπισθοφυλακής όταν έρχονται να μας πάρουν τα λίγα που μας έχουμε μείνει. Πρέπει να έχουμε και την δική μας πρόταση και το δικό μας σχέδιο, για να πάρουμε εμείς τις ζωές, τις τύχες και την διαχείριση των πραγμάτων στα χέρια μας.
Η δική μας πρόταση λοιπόν για το πάρκο Τρίτση είναι ταυτόσημη με τις συνολικές πολιτικές μας θέσεις και προτάσεις για μια άλλη οργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας. Εμείς πιστεύουμε ότι ο λαός, η εργατική τάξη και η νεολαία μπορούμε χωρίς κράτος και καπιταλισμό, μπορούμε χωρίς εξουσίες και αφέντες, μπορούμε να οργανώσουμε τον συλλογικό βίο χωρίς να εξαρτάμε τις ζωές μας από τους δυνάστες μας. Σε αυτό το πλαίσιο οικοδομείται και η πρόταση μας για το πάρκο Τρίτση: να περάσει κάτω από λαϊκή διαχείριση! Να κοινωνικοποιηθεί το πάρκο από τους κατοίκους των περιοχών και να φύγει από τα χέρια των δημοτικών και περιφερειακών αρχών, του φορέα διαχείρισης και των επιχειρηματικών αρπακτικών. Σ’ αυτό το σημείο να επεξηγήσουμε ευσύνοπτα τι εννοούμε, κατ’ αρχήν, οι αναρχικοί, όταν λέμε «κοινωνικοποίηση». Με τον όρο «κοινωνικοποίηση» (πχ των εργοστασίων, των εδαφών, των υπηρεσιών κτλ.) προτείνουμε όλος ο κοινωνικός πλούτος να περάσει υπό την συλλογική λαϊκή διαχείριση και να αξιοποιηθεί ισότιμα και σύμφωνα με τις ανάγκες όλων μας, χωρίς την ύπαρξη αφεντικών, επιχειρηματιών και κρατικών ιδιοκτητών, δηλαδή των καπηλευτών του κοινωνικού πλούτου. Μιλάμε δηλαδή για την διαχείριση από τον λαό για τον λαό, όπου όλα θα ανήκουν σε όλους και σε κανέναν συγκεκριμένα.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, προτείνουμε να αναλάβουμε την διαχείριση και την φροντίδα του Πάρκου Τρίτση όλες και όλοι εμείς μέσα από την δημιουργία π.χ. μιας «επιτροπής κατοίκων για την κοινωνικοποίηση του πάρκου Τρίτση» που θα αναλάβει, την οργάνωση του εγχειρήματος, με την ανοιχτή και ισότιμη συμμετοχή όλων, την διοργάνωση λαϊκών συνελεύσεων και την συγκρότηση των ομάδων που απαιτούνται για μια τέτοια προσπάθεια. Η πρότασή μας βασίζεται σε 5 άξονες και στόχος μας είναι να συγκεκριμενοποιηθεί παραπέρα, να ανοιχτεί και να συζητηθεί στην τοπική κοινωνία, να υπάρξουν αντιπροτάσεις και συνδιαμορφώσεις και να γίνει υπόθεση όλων.
Προτείνουμε:
- την συνολική κοινωνικοποίηση των χώρων του πάρκου –γης και κτηρίων- για την εξυπηρέτηση λαϊκών αναγκών και όχι κερδοσκοπικών. Να οικειοποιηθούμε όλο το πάρκο, να το συνδιαχειριστούμε και να συναδιαμορφώσουμε συλλογικά.
- την αξιοποίηση των φυσικών πόρων από την τοπική κοινωνία των Αγίων Αναργύρων, του Ιλίου και του Καματερού. Να πάρουμε στα χέρια μας την διαχείριση και την φροντίδα των αμπελώνων, των οινοποιείων, των ελιών, των φυστικόδεντρων, όλου του φυσικού πλούτου και να ισομοιράσουμε την συγκομιδή τους. Να ανοίξουμε τα περιφραγμένα τμήματα του πάρκου και να καλλιεργήσουμε την γη συλλογικά για την κάλυψη συλλογικών-λαϊκών αναγκών.
- την κατάληψη και κοινωνικοποίηση των κτηρίων και την χρήση τους για κοινωνικούς σκοπούς (κοινοτικά ιατρεία, βιβλιοθήκες-αναγνωστήρια, γυμναστήρια, χώρους ψυχαγωγίας κ.α.) που θα ανήκουν σε όλους και όλες, θα βοηθάει ο καθένας και η κάθε μία με βάση τις ικανότητες του/της και την ειδικότητα του/της για την λειτουργία τους και θα είναι ελεύθερα προσβάσιμα σε όλες/ους. Μια υπηρεσία από την κοινωνία για την κοινωνία χωρίς εμπορευματικές-χρηματικές διαμεσολαβήσεις.
- την δημιουργία συλλογικών οργάνων λήψης αποφάσεων (λαϊκές επιτροπές, συμβούλια, συνελεύσεις) στις οποίες να εντάσσονται ομάδες διαχείρισης (κτηρίων, γης φροντίδας-καλλιέργειας, καθαρισμού, συντήρησης, διανομής αγαθών κ.α.) που σε συντονισμό μεταξύ τους και ισότητα όλων των μελών (ομάδων και ατόμων) να δώσουν πνοή στο σχέδιο κοινωνικοποίησης.
- τον σχηματισμό ομάδων περιφρούρησης που θα εμποδίσουν την επαναοικειοποίηση του πάρκου από το κράτος και το κεφάλαιο και θα βάλουν άμεσα φραγμό στην περαιτέρω εκμετάλλευση, ερημοποίηση και λεηλασία του.
Οι προτάσεις μας για λαϊκή διαχείριση και κοινωνικοποίηση του πάρκου Τρίτση συνιστούν τμήμα και μικρογραφία των συνολικότερων πολιτικών μας θέσεων και προτάσεων. Οι διαχρονικές θέσεις του αναρχισμού για λαϊκή διαχείριση των μέσων παραγωγής αγαθών, για την συλλογική διανομή του πλούτου, για από τα κάτω όργανα λήψης αποφάσεων με την συμμετοχή όλων των μελών της κοινωνίας στην οργάνωση του συλλογικού βίου, είναι πιο επίκαιρες από ποτέ και είναι δίκαιες και εφαρμόσιμες.
